Najprosciej moszna odpowiedziec na to pytanie, ze jest to sen w ktorym jesteśmy świadomi, że śnimy. Jednak taka odpowiedź chociaż prawdziwa, nie oddaje istoty tego czym jest świadomy sen.
Każdy kto doświadczył świadomego snu czy czytał opisy świadomych snów wie, że jest to niezwykłe przeżycie pozostawiające niezatarte wrażenie różniące się znacznie od zwykłego snu i nie może powiedzieć, że jest to tylko zwykły sen w którym mamy świadomość.
Świadomy sen ma w sobie coś mistycznego, często traktuje się go jako boską wizję, zesłaną przez siłę wyższą lub w inny sposób wiąże z doświadczeniem religijnym. Takie podejście możemy znaleźć u Sparrowa, jest ono wyraźnie dostrzegalne u Keltzera, oraz wielu relacjach opisujących świadome sny. Fox widział w świadomych snach projekcję astralną, w wielu kulturach traktuje się świadome śnienie w podobnych kategoriach nadając im niewątpliwie specyficzny religijny charakter. Inne określenia świadomego snu to: jasny sen (ang. Lucid Dreem), sen wiedzy (jak określał je Oliwer Fox), sen przejrzystości (w tradycji Tybetańskiej), święte lub lustrzane sny (jak określa się je niekiedy w szamaniźmie). Te inne określenia lepiej oddają to czym są świadome sny. Keltzer pisząc o świadomym śnieniu użył określenia budzenie się czystego światła. To czyste światło jest niewątpliwie jednym z charakterystycznych elementów świadomego snu.

Niektórzy próbują łączyć świadome śnienie z kontrolą nad snem, nie jest to jednak zbyt trafne podejście. Kontrola nad snem jest zupełnie innym zagadnieniem i nie ma korelacji między świadomością we śnie a kontrolą snu. Bywają sny ze szczątkową świadomością tego, że śnimy (albo i bez) prawie nie różniące się od zwykłych snów gdzie nasza kontrola nad snem jest ogromna i bywają wysoce świadome sny w których nie mamy prawie wcale kontroli nad tym co się wokół dzieje. Pełna kontrola nad snem i wiązanie tego ze świadomością we śnie to wyssany z palca mit nie mający nic wspólnego z rzeczywistością.

Oczywiście w świadomych snach najczęściej mamy pewną kontrolę nad snem i poprzez trening można znacznie tę kontrolę zwiększyć, ale nigdy nie jest to pełna kontrola.

Świadome sny zdarzały mi się od dziecięcego wieku jednak kontrola nad nimi była niewielka. Mogłem oczywiście robić w nich to na co miałem ochotę wiedząc, że to sen nie musiałem liczyć się z żadnymi konsekwencjami, jednak nad samymi elementami snu moja kontrola była szczątkowa. Kiedy zainteresowałem się świadomym śnieniem i zacząłem ćwiczyć, moja kontrola nad snami znacznie wzrosła, zwłaszcza nad zwykłymi snami i o ile zwykłe sny mogłem kontrolować w znacznym stopniu o tyle w świadomych snach bywało z tym różnie i z mojego doświadczenia wynika, że znacznie łatwiej wpływać na zwykłe sny niż na sny świadome.
Świadome sny są bardziej trwałe, bardziej realistyczne jest w nich więcej energii niż w zwykłych snach a przez to są one mniej plastyczne niż zwykłe sny.

Oczywiście istnieje wiele rodzajów świadomych snów zależnie od stopnia naszej w nich świadomości, ich wyrazistości i przede wszystkim ilości światła i energii i w zależności od tych czynników może to różnie wyglądać. Mogą się zdarzyć świadome sny z małą ilością światła niewiele różniące się od zwykłych snów, jednak najczęściej po przekroczeniu pewnego poziomu energii uzyskiwaniu świadomości we śnie towarzyszy gwałtowny wzrost świetlistości i wyrazistości snów i wyglądają one tak jak w opisanych wcześniej przykładach.

Nie sposób również nie zwrócić uwagi na podobieństwo stanu umysłu w świadomych snach do stanu umysłu w czasie medytacji. Osobiście uważam, że świadomy sen jest pewnego rodzaju medytacyjnym stanem osiąganym we śnie.
Niezależnie od tego czy świadome sny są boskimi darami, astralnymi projekcjami, stanami medytacyjnymi, percepcją wyższych wymiarów czy niezwykłym wytworem naszych umysłów jest to fascynujące doznanie którego warto doświadczyć.